Przestrzeń zamkniętą definiuje się jako każde miejsce, które:
Dostęp do takich przestrzeni często odbywa się przez małe włazy lub otwory, lub jest w inny sposób utrudniony.
Nie są to miejsca przeznaczone do ciągłego pobytu pracowników. Praca w przestrzeniach zamkniętych uznawana jest za pracę szczególnie niebezpieczną.
O niebezpieczeństwie przypomina nam tragiczny wypadek w szambie, w którym zginęło siedem osób.
W tragedii w Karczówce w Lubuskiem zginęło 7 osób. Podczas czyszczenia szamba mężczyzna wpadł do środka. Na pomoc pośpieszyło siedem osób. Przeżyła tylko jedna z nich. Każda z ofiar próbowała ratować poprzednią osobę, co prowadziło do efektu kaskadowego kolejnych zatrucć gazami w zamkniętej przestrzeni.
Cztery z siedmiu zmarłych osób to rodzina – ojciec, jego dwóch synów i synowa. Pozostałe trzy to pracownicy gospodarstwa. W wyniku tragedii osieroconych zostało dwoje dzieci – 7- i 8-latek. Ojca straciła też trójka dzieci w wieku od 2-5 lat. https://tvn24.pl/tagi/7-osob-zginelo-w-szambie
Takie wypadki podkreślają niebezpieczeństwa pracy w przestrzeniach zamkniętych bez odpowiednich zabezpieczeń i świadomości zagrożeń.
1. 📝 **Oceń ryzyko** – Przed rozpoczęciem pracy przemyśl i zbadaj wszystkie możliwe zagrożenia, jakie mogą wystąpić w przestrzeni zamkniętej. Sporządź listę potencjalnych niebezpieczeństw, takich jak obecność toksycznych gazów czy ryzyko pożaru. Uwzględnij charakterystykę przestrzeni, jej zawartość oraz planowane prace.
2. 🚫 **Unikaj wejścia** – Zawsze, kiedy to możliwe, próbuj wykonać zadanie z zewnątrz, aby uniknąć konieczności wejścia do niebezpiecznej przestrzeni. Wykorzystuj narzędzia zdalne, takie jak roboty czy kamery, aby zminimalizować ryzyko. W ten sposób unikasz potencjalnego narażenia na zagrożenia atmosferyczne.
3. 🛑 **Uzyskaj pozwolenie** – Wprowadź system pisemnych pozwoleń na wejście do przestrzeni zamkniętej, który potwierdzi, że przestrzeń została sprawdzona i jest bezpieczna. Upewnij się, że wszyscy uczestnicy rozumieją warunki pracy i znają zasady bezpieczeństwa. Dokument ten powinien być podpisany przez uprawnioną osobę i dostępny dla pracowników.
4. 🔄 **Zapewnij wentylację** – Przewietrz przestrzeń zamkniętą przed wejściem, aby usunąć z niej szkodliwe substancje i zapewnić odpowiednią ilość tlenu. W trakcie pracy dbaj o ciągłą wentylację, aby utrzymać bezpieczne warunki atmosferyczne. Wentylacja może być naturalna lub mechaniczna, w zależności od potrzeb.
5. 🧪 **Testuj atmosferę** – Przeprowadź badania atmosferyczne w celu wykrycia obecności toksycznych gazów, par, niskiego poziomu tlenu lub substancji wybuchowych. Regularnie monitoruj atmosferę, aby upewnić się, że warunki pracy są bezpieczne. Używaj certyfikowanego sprzętu do pomiarów gazów i powietrza.
6. 🛠️ **Stosuj sprzęt ochronny** – Dobierz odpowiednie środki ochrony indywidualnej (PPE), takie jak aparaty oddechowe, hełmy, rękawice czy odzież ochronną, w zależności od zagrożeń. Upewnij się, że sprzęt jest sprawny i regularnie konserwowany. Każdy pracownik powinien być przeszkolony w korzystaniu z PPE.
7. 🚪 **Bezpieczne wejście i wyjście** – Upewnij się, że istnieją łatwe do zidentyfikowania i dostępne drogi wejścia i wyjścia z przestrzeni zamkniętej. Ustal alternatywne wyjścia na wypadek sytuacji awaryjnej. Pamiętaj, aby wejścia były zawsze wolne od przeszkód.
8. 🗣️ **Utrzymuj kontakt** – Zapewnij stałą komunikację pomiędzy osobami pracującymi w przestrzeni zamkniętej a tymi na zewnątrz. Używaj radiotelefonów, interkomów lub innych środków komunikacji. Dzięki temu możliwe będzie szybkie zareagowanie w przypadku sytuacji awaryjnej.
9. 👥 **Wyznacz asekurację** – Wyznacz osobę odpowiedzialną za monitorowanie bezpieczeństwa pracowników wewnątrz przestrzeni zamkniętej. Ta osoba powinna być gotowa do podjęcia działań ratunkowych i mieć stały kontakt z pracującymi. Asekurant powinien być odpowiednio przeszkolony i znać plan działania w sytuacji zagrożenia. Należy zapewnić odpowiedni sprzęt asekuracyjny.
10. 🚨 **Przygotuj plan ratunkowy** – Miej opracowany i przetestowany plan ratunkowy na wypadek sytuacji awaryjnej. Plan ten powinien uwzględniać procedury ewakuacji, użycie sprzętu ratunkowego oraz kontakt z służbami ratunkowymi. Pracownicy powinni znać plan ratunkowy i regularnie brać udział w szkoleniach z zakresu bezpieczeństwa.
11. 👷 **Przeszkol pracowników** – Zadbaj, aby wszyscy pracownicy byli odpowiednio przeszkoleni z zakresu zagrożeń w przestrzeniach zamkniętych, procedur bezpieczeństwa oraz użycia sprzętu ochronnego. Regularne szkolenia pomogą utrzymać wysoki poziom świadomości zagrożeń. Szkolenie powinno obejmować zarówno teorię, jak i praktyczne ćwiczenia.
12. 📦 **Zabezpiecz narzędzia i materiały** – Upewnij się, że wszystkie narzędzia używane podczas pracy w przestrzeniach zamkniętych są sprawne i bezpieczne w użyciu. Stosuj narzędzia nieiskrzące w miejscach zagrożonych wybuchem i upewnij się, że nie stanowią one dodatkowego zagrożenia. Przed rozpoczęciem pracy usuń z przestrzeni zbędne przedmioty, które mogą stanowić ryzyko.
Stosując się do tych praktycznych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa, pracownicy mogą znacznie zmniejszyć ryzyko związane z wejściem do przestrzeni zamkniętej i zapewnić bezpieczniejsze środowisko pracy.